Co to jest lecytyna

Lecytyna, znana również jako alfa-fosfatydylocholina, jest emulgatorem lub smarującym składnikiem odżywczym, który występuje naturalnie w wielu produktach spożywczych, w tym w soi i nasionach słonecznika. Po raz pierwszy został wyizolowany w 1845 roku przez francuskiego chemika i farmaceutę Théodore’a Gobleya i jest stosowany w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym, kosmetycznym i farbiarskim (Nguyen i in.).

Lecytyna w przemyśle spożywczym

Lecytyna jest wielofunkcyjnym dodatkiem i konserwantem stosowanym w produkcji czekolady, margaryny, majonezu oraz produktów pieczonych i instant ze względu na właściwości zawartych w niej fosfolipidów (D.M. Cabezas i in.). Fosfolipidy zwiększają dyspersję wody, wygładzają teksturę i jakość produktów, mogą być stosowane jako przeciwutleniacz i protektor smaku. Piekarze preferują lecytynę słonecznikową, ponieważ jest ona łatwiejsza w obróbce, stanowi mniejsze ryzyko alergii i jest łatwiejsza do przechowywania niż lecytyna sojowa.

Lecytyna w przemyśle farmaceutycznym

Wykazano, że zarówno suplementy lecytyny sojowej, jak i słonecznikowej obniżają poziom cholesterolu (J.P. Higgins i Flicker), udrażniają zablokowane lub zatkane przewody mleczne, które prowadzą do zapalenia sutka u kobiet karmiących piersią (Diane Wiessinger i in.) oraz zmniejszają wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Badania kliniczne wykazały również, że lecytyna jest korzystna w leczeniu trądziku i stanów zapalnych oraz poprawia funkcjonowanie wątroby i zdrowie układu sercowo-naczyniowego.

Lecytyna słonecznikowa zawiera fosfolipidy, które odgrywają rolę w poprawie funkcji poznawczych, takich jak pamięć, percepcja, uczenie się, podejmowanie decyzji i uwaga. Lecytyna sojowa może być stosowana do obniżenia ciśnienia krwi, zwiększenia odporności i pomocy w stresie i niepokoju. Jednak lecytyna sojowa jest również znanym alergenem i wywiera działanie estrogenne, natomiast normalne dawki lecytyny słonecznikowej mogą powodować bóle brzucha, biegunkę i luźne stolce.

Lecytyna w przemyśle kosmetycznym

Lecytyna jest stosowana w wielu preparatach kosmetycznych jako środek kondycjonujący skórę i środek zawieszający w kosmetykach spłukiwanych i pozostawianych na skórze, ponieważ wykazano, że nie jest toksyczna ani mutagenna, a także nie działa drażniąco na ludzką skórę (Z. Fiume). Zarówno lecytyna słonecznikowa, jak i sojowa zawierają właściwości antyoksydacyjne, chroniąc komórki przed uszkodzeniem oksydacyjnym, dzięki czemu opóźniają starzenie się skóry i utrzymują ją wolną od zmarszczek i drobnych linii.

Lecytyna w przemyśle farbiarskim

Lecytyna sojowa pełni kilka funkcji w produkcji wyrobów lakierniczych. Działa jako reduktor lepkości, środek wiążący i szlifujący, emulgator, inhibitor korozji, jak również zwiększa zdolność rozprzestrzeniania się farb.

Skutki uboczne stosowania lecytyny

Podczas gdy lecytyna zawarta w produktach farmaceutycznych i spożywczych może być metabolizowana przez organizm ludzki i jest dobrze tolerowana po spożyciu, u niektórych osób mogą wystąpić reakcje alergiczne po spożyciu lecytyny sojowej. Lecytyna sojowa wywiera również działanie estrogenne w organizmie człowieka, powodując zaburzenia równowagi hormonalnej, co predysponuje kobiety do niepłodności, nieregularnych miesiączek, zwiększonego ryzyka raka piersi i objawów menopauzy. Według strony internetowej National Lecithin, do częstszych skutków ubocznych lecytyny można zaliczyć zwiększone ślinienie, zmniejszony apetyt, biegunkę, nudności, bóle brzucha i wzdęcia brzucha.

Różnice między lecytyną słonecznikową a sojową

Podczas gdy zarówno lecytyna sojowa, jak i słonecznikowa są produktem oddzielenia oleju od gumy, kluczową różnicą jest to, że ekstrakcja lecytyny sojowej wymaga użycia środków chemicznych, takich jak aceton i heksan, podczas gdy lecytyna słonecznikowa jest pozyskiwana w sposób naturalny poprzez tłoczenie na zimno. Tłoczenie na zimno polega na odwodnieniu słonecznika i oddzieleniu w ten sposób gumy, oleju i substancji stałych.

Lecytyna sojowa jest hydrofilowa, czyli lubi wodę, i ma tendencję do zbijania się w grudki, gdy jest wystawiona na działanie powietrza; dlatego też lecytyna słonecznikowa jest preferowana przez piekarzy, ponieważ jest łatwiejsza w obróbce i przechowywaniu. Lecytyna słonecznikowa jest również uważana za zdrowszą alternatywę, ponieważ soja jest alergenem i jest bardziej prawdopodobne, że jest produktem GMO.

Podsumowanie

Lecytyna jest emulgatorem, który jest stosowany w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym, kosmetycznym i farbiarskim. Lecytyna słonecznikowa wydaje się być zdrowszą opcją, ponieważ w przeciwieństwie do lecytyny sojowej jest ekstrahowana za pomocą tłoczenia na zimno, a nie za pomocą rozpuszczalników, jest mniej podatna na reakcje alergiczne, nie stymuluje produkcji estrogenów i jest łatwiejsza do przechowywania.